Күрл мөнгн цагт Хальмг танһчин аһуд әмтн бәәж гиж медгдв
Күрл мөнгн цагт Хальмг танһчин аһуд әмтн бәәж гиж медгдв. Эдн бәәршлж йовсн һазр Көтчнрә районд олдгдв. Эн өдрмүдт археологическ хамцу төсвин орлцачнр районд көдлжәнә. Эднд лицейин сурһульчнр нөкд болжана. Баһчуд соньн предметмуд олж авч чадв.
Ик кезәнәс авн улусн марһанд монһл келн-улс ик дурта бәәсмн. Хотн-әәмг болһн хамгин сән болн чидлтә элчнрән дөрлдәнд йовулгдг билә. Арвн һурһадгч зун жилд иим дөрлдәг залу лсин һурвн марһан гиж эклж нерәдв. Залу улс бүс бәрж ноолддг, саадгар халһна болн мөрнә урлдана марһж дииләчн йилһдг бәәж. Туужин номин кандидат, туужин болн сойлын зөөр харлһна цутхлнгин директорин дарук Арлтан Басхаевин келсәр, иим һурвн марһан цергчин белдвр бәәсмн. Мөрнә урлдан олн дуунда кесг өдр мөрәр йовх дамшлт өгдг бәәсмн. Саадгар халһн болхла мергнә эрдмд туслдг билә. Бүс бәрж ноолдлһн болхла, мөрнә цергчин дәәлдән болжана. Зуг энүнә өмн һазр деер ноолдад, дамшлт шингәж авх кергтә гиж номт темдглв.
Мөрнә урлдан олн-зүсн дуунад бүрдәгддг бәәж — нег, һурвн болн хамгин ут далн тавн дуунад мөрд гүүдг билә. Энүнд орлцачнр ик урдаснь тохнятат белдвр кедг бәәсмн. Мөрдиг шишлнг кевәр асрда, тавлулдг бәәж. Бөкнр болхла кеер холд һарад, әмтнә нүднәс хол белдвр кедг билә. Эн саамд эдн цогц-махмудан батрулдг бәәсмн, ноолдаг яһж кехән, ямаран эв-арһ олзлхан талдан улсас нуувч кеһәд, медүлшго йоста. Номт Арлтан Басхаевин келсәр, бүс бәрж ноолдсн кемд бөкнр һазр деер талс гиж тусад, көлврж ноолддг бәәж. Иим кеәвр цолгц-махмуд төмр кевтә батрдг билә. Дорд үзгин эв-арһар ноолдлһн энүнә тускар төм киилг гиж келнә. Иим бөк цоксиг төмр мет дааһад һарх зөвтә.
Кезәнк цагт болдн Жанһрин байрт диилвр бәрсн күн сән арнзл мөрәр ачлгддг бәәж. Эннь хамгин ик бахмж. Тер мет иим мөрнә эмәлиг эрднь чолуһар кеерүлнә. Тер мет талдан чигн мөрә тогтагдна. Һос эс гиж киилг шишлнг мөрә гиж өгдг бәәсмн. Чингис-хаана цагт Жанһрин байр цутхлнг цуг Азьд тархагдж, давулгддг болв. Дөчдгч жилд Хальмг танһчд Жанһрин тавн зун жилин өөн темдглгдв.
Энүнд олн гиичнр ирв. Москвһас Ока Иванович Городовиков ирсмн. Нертә генерал мөрн деер бас эврәннь билг-эрдмән үзүллә. Ока Городовиков йилһән сәәнәр мөр ундг бәәж. Иим эрдм дәәнә цагт сән нилчән күргв. Һучн доладгч жилд Москван Улан талвнгд мөр унад, сән дамшлтан Сталинд үзүлж. Йириндән жанһрин байр цергчнриг белдлһнд сән ничлән күргнә. Ода болхла Жанһрин спортын байр улан залата хальмгудын авьясин болн келн-улсин сойлын фестивальд хүврв. Селәнә эдл-ахун халхар бәрсн үзмжин һәәхүл болжана. Сүл жилмүдт жанһрин байрт олн улс орлцдг болв. Ик кезәнк цагт залу улсла хамдан марһанд күүкд улс бас орлцдг бәәж.
Арстана Светлана, Хулхачин Николай
