Хальмгин фермермүд хург кев
Хальмгин фермермүд ик хургт цуглрад, эдниг үүмүлжәх төрмүдәр тодрха күүндвр кев. Тер тоод банкас өгья мөнг авлһна, продукцан хулдлһна, машина тосн түләнә үнин болн талдан чигн төрмүдәр күүндв.
Танһчин селәнә эдл-ахун министерствин халд ирсн улсин иу зунь эдниг үүмлжәх төрмүдән халһхар ирсн әмтн болж һарв. Эннь селвлцән секснә хөөн ил үзгдв. Эврәннь көдлмштән учрдг дуту-дундсин тускар фермермүд үүмәтәһәр келж өгв. Үлгүрнь, эдниг потребкооперацин төр икәр зоважана. Энүнә тускар шинәс ирлцнһү документ батлж авхла, селәнә көдләчнр эврәннь продукцан хулдж чадх, балһсна әмтн болхла әсн чинртә хот-хол кимд үнәр хулдж авх арһ учрх. Өдгә цагт эврәннь продукцан фермермүд хулдж чаджахш. Әрәсә ВТО-д орснас авн көлтә иим бәәдл тогтв. Урдк жилмүдт махна тохма бод баһ малыг цугтаһин хулдж авчасн болхла, давын жилд түрүн болж фермермүд кергтә малын то хулдж чадсн уга. Урднь иим мал күртдго бәәсмн.
Хальмгин фермермүдин ниичәнә президент Владимир Мудаевин келсәр, давсн жилд үкрә махна ик зунь Украинар дамжулад йовулгдж. Ода фермермүд малын то баһрулх саната. Тер мет темснә болн багцин урһц хулдлһна халхд йир күнд бәәдл тогтв. Урһаж авсн продукцан эдн хулдж чаджахш. Селәнә эдл-ахун продукц хулдж авчах улс дегд бичкн мөнг өгчәнә.
Валерий Цобдаев фермермүдин көдлмшиг йир сәәнәр меднә. Хөрн жил хооран Лаганск районд крестьянк-фермерск эдл-аху бүрдәв. Ода энүнә эдл-ахуд йирн толһа бод мал болн долан зу һар хөн бәәнә. Энүнә келсәр, танһчин һардачнр фермермүдин сурвр ханһаһад, һазр нәәмәдлһнә мөнгнә кемжәг икдүлсн уга. Тер саамд зунын кемд һан-халун болад, урһц һарсн уга, банкас авсн өгья мөнг өгх кергтә, процентн кемжән ик болжана, машина тосн-түләнә болн техникин үн өсәд йовна — цуг эн хурц төрмүд фермермүдт ик зовлн учражана.
Лаганск района фермермүдин ниицәнә президент Валерий Цобдаевин келсәр, федеральн бюджетас мөнгн дигтә танһчин хазнас иржәх мөнгнлә ирлцүлж өггднә. Зәрм фермермүд техникан өгья мөнгәр авла. Энүнд данцалһна мөнгиг зәрмнь авч чадсн уга. Тегәд эднд өрән данцахд күнд болжана.
Селвлцәнд орлцсн әмтн хаврин тәрәнә көдлмшин йовудын тускар бас келв. ВТО-д орсна хөөн, дизельн түләнә болн минеральн бордврин льготын ормд нег гектар тәрәнд государственн дөннлһнә мөнгн йилһж өггджәнә. Энүнә кемжнә хойр зун хөрн негн арлснг далн дөрвн деншг тогтажана. Хальмгин фермермүдин ниицәнә президент Владимир Мудаев дүнцоүхин төлә үлгүр кев. Статистикин то-дигәр, нарта-делкәд нег гектарт һурвн зун евро мөнгн йилһж өггднә. Эннь арвн хойр минһн арслнг болжана.
Тегәд Мудаевин тоолврар, һазадын ордудын фермермүдлә зүткхд күнд болжана. Селвләцәнд орлцсн танһчин толһач Алексей Орловин келсәр, ямаран күнд болв чигн, мана һазр мадниг асржана, көдләчнрин өрк-бүл батрулжана. Жил ирвәс һазрт көдләд, хот-хол һарһж авх улсин то өсәд йовна. Ода мана танһчд цуг бод малын тооһас ик зууһинь фермермүд өскжәнә. Тегәд Орловин тоолврар, танючин экономикд фермермүд ик тәвцән орулжана.
Эн саамд фермермүд хамдан цуглрад, үүмүлжәх төрмүдин тускар тодрха күүндвр кеж чадв. Энүнд хурц төрмүдин тускар күүндвр кегдсн деерән, мана танһчд селәнә эдл-ахун делгрлтин иргчин тускар эдн ухан-тоолврарн хувалцв.
Танһчин толһач Алексей Орловин келсәр, танһчин селәнә эдл-ахуд хальмгин болн федеральн бюджетмудас дөн күрггджәнә. Ут-тоодан йисн зун сай арлснг өггдв. Эндр өдрт зуг АПК-н делглртт өрәл жува арслнг ирх. Давсн жиилин дөннлһнә кемжән үлдх. Эн жил селәнә эдл-аху танһчин болн федеарльн бюджетмудас нег жува арслнг авх зөвтә.
Һазр йоста эзнә һарт бәәх зөвтә. Болв энүг сәәнәр эдлхин төлә фермермүдт дөн кергтә болжана. Эдниг сәәнәр дөннхлә, фермермүд күнд-түрү дааж һарад, олз-тустаһар көдлж чадх.
Ээнән Ольга Очра Сергей
