Эндр хальмг улсин хамгин сермжтә Цаһан сарин байр
Эндр хальмг улс хамгин дурта байрин негинь — Цаһар сарин байран темдглжәнә. Бүркг хур-чигтә өдр болв чигн, хальмгуд хаврин ончта байран сергмжтәһәр тосжана. Өрүн эртәс авн Хальмгин цутхлнг хурлд Бурхн Багшин Алтн сүмд олн әмтн цуглрад, мана келн-улсин харул-хааһул болжах Окн Тенгрт нерәдгдсн мөргүлд орлцв. Мөргүлин өөн хурлын һаза концерт болв, олн әмтн халун жомбаһар болн боорцгар тоогдв.
Цаһан сарин байрла хальмгуд нег-негән йөрәһәд, үвләс амулнг-менд һарвт гиж сурдг йоста. Дәкәд болхла тохаһан харһулад медлдг авьяс бәәнә. Мария Битюкееван келсәр, эн жил үвл киитн болжахш. Болв февраль болн март сармудт үвл эврәннь занган үзүлнә. Болв Цаһан Сарин байрин өдр энүнә тускар күн ухәалхш. Цугтан байрлад, сергмжтәһәр байран тосна. Мария Битюкееван келсәр, цуг таанрт бәәхтә жирһл дурджана. Цугтан амулнг-менд, сансн санантн күцхинь нәәлжәнә.
Элст балһсна цутхлнг хурлд Бурхн Багшин Алтн сүмд өрүн эртәс авн олн әмтн цуглрад, мөргүлд орлцв. Эдн боорцг болн әмтәхн хот-хол авч ирәд өргц кев. Энүнә өмн асхнас авн сөөннь дуусн кесг әмтн Окн Тенгрт нерәдж маань умшв. Элн маань умшсн хөөн мөргүлд орлцхар хурлд үлдв. Эн өдр олн деедс бурхндан зальврад, харул-хааһул болгч бурхдас дөн сурхла, цуг харшлтас болн гемәс гетлнә гиж буддистнр иткнә. Элст балһсна улсин тоолврар, иим мөргүлд орлцад, ухан-серлән цеврлхлә, бәәхтә жирһл эдлж болх.
Байрин ик мөргүлд ик баһ уга орлцв, тер тоод олн баһчуд болн бичкдүд ирв. Энүнә тускар йөрәлин үгдән хальмг танһчин толһач Алексей Орлов темдглв. Хальмг улсин уул авьяс геедрәд уга, өвкнрин уул зангшал үйәс-үйд әрүн кевәр хадһлгджана. Танһчин толһач цуг әмтнд бәәхтә жирһл дурдв.
Танһчин толһач Алексей Орловин келсәр, иим хальмгуд байриг темдглдг өвәрц келн-улс болжана. Хальмгудын харул-хааһул болгч Окн Тенгрин евәләр цуг әмт тоот шин хаалһд орж, бәәхтә жирһл эдлхин дурджана.
Үдин хөөн Элст балһсна Диилврин талвнгд Цаһан сарин нәр нертә театрализованн концерт болв. Энүнд хотл балһсна үүдәгч коллективмуд орлцв. Эн өдр талвнгд ишкә гер тәвгдв, спортын марһас болв, урн һарин кегдлмүдин һәәхүл көдлв. Цаһан сарин байрин программар түрүн болж хотл балһсна муниципальн учрежденьсин дунд боорцгудын марһан болв.
Хальмг улсин келсәр, Цаһан сарин байрин өдр эрк биш зурмн ичәнәсн һарч ирнә. Үвлин киитнә хөөн, зурмн һаза һарда, хавр ирсиг темдглнә. Эн өдрмүдт йоста хаврин кемлә әдл дулан болжана. Ода аһарин кемжән һурвн градус дуланд күрчәнә.
Ээнән Делгр, Хулхачин Николай
