“Улан хөөч” эдл-аху хөөдәс сән төль авчана
Танһчин селәнә эдл-ахусд олна хөөдәс төль авлһна көдлмш гүргүдән. Яшкульск районд ода зун тәвн минһн хурһн авгдсн бәәнә. Района хөөчнр зун хөөнә тоод зун хурһ авх зурата. Ода деерән төль авлһна халхар “Улан хөөч” племзавод нүүрт һарв. Энд жил болһн сән күцәмж бәргднә. Эднд университетин оютнр сән дөн күргжәнә.
Боожсн түрүн хурһд теегт тогляд гүүжәнә. Улан Хөөч племзаводын ах хөөч Дауд Нуруповин келсәр, эн хурһд апрелин эклцәр һарв. Тиигхд дулан чилгр өдрмүд билә. Иим тенгрин бәәдл нилх хурһдт сән нилчән күргнә. Нег үлү, хурһлх хөд шишлнг хаша-хаацд бәәв. Хөд бәәсн хашад дулан, цевр-цер. Хөөдт цаглань хот өггднә, цаглань услгдна. Нилх хурһд хойр килограмм чиннүртә һарна. Эннь му биш үзмж болжана. “Улан хөөч” племзаводын ах хөөч Дауд Нуруповин келсәр, зун хөн болһнас зун хурһд авх зура бәәнә. Хөд сән чинәтә, хурһд чигн боожв. Тенгрин бәәдл сән, ноһан сәәнәр һарчана.
Олна хөөдәс төль авлһна кемд племзаводын малчнрт сакманшикүд болж Хальмгин университетин оютнр әсн нөкд болжана. Ах хөөч Курбан Булатовин бригад тавн баһчуд көдлжәнә. Эднә төлә цуг кергтә таал бүрдәгдв. Оютнрин ик зунь зоотехникин эрдм дасжана. Тегәд деед сурһульд авсн медрлән эдн ода эдл-ахуд көдләд, дамшлт хоршажана.
“Улан хөөч” племзаводын ах зоотехник Баатр Бекнеевин келсәр, жил болһн оютнр ирж көдлнә. Эдн сәәәнр көдләд, кергтә дамшлт хоршана. Эн жил эднә жалв урдк жилмүдлә әдл тавн минһн арслнг тогтажана. Жалвинь икдүлх кергтә. Юнгад гихлә сакманшүкд кергтә болжана.
Сакманд эн эдл-ахуд көдлжәсндән баһючуд ик байрта бәәнә. Энд дамшлтта хөөчнр көдлжәнә, эдн оютнрт цәәлһвр кенә, олз-туста сүв-селвгүд өгнә. Тер мет Улан Хөөч торһн нооста хөд өскжәх эдл-аху болжана. Оютнрин тоолврар, эннь яһж көдлхд сән үлгүр өгчәнә. Эн оютын келсәр, селән һазрт өсж босж. Тегәд дассн көдлмш болжана. Эн көвүнә темдглсәр, мал өсклһнә халхар дамшлт хоршах арһ бәәнә. Хөөннь эврәннь көдлмштән олзлж болх. Сакманшикин келсәр, хөөдәс төль яһж авгджахинь үзжәнә. Хөөдин сүр яһж тогтахнь медгдв. Эннь мана көдлмшт туслх.
Яшкульск района АПК-н делгрлтин әнгин ахлачин үүл даажах Людмила Элюшеван келсәр, иим сән үзмж бәржәх “Улан хөөч” племзаводын нилчәр Яшкульск район олна хөөдәс төль авлһна халхар танһчд нүүрт һарв. Ода селәнә эдл-ахун предприятьмудт далн зурһан минһн хөн бәәнә, крестьянск-фермерск эдл-ахусд зун тәвн минһн хөн өскгджәнә. Эн жил хөөчнр зун хөөнә тоод зун хурһ авх даалһвр авсмн.
Яшкульск района АПК-н делгрлтин әнгин ахлачин үүл даажах Людмила Элюшеван келсәр, олна мал үвзүлһн сәәнәр давв. Һару һарсн уга. Мал цуһар бүрн-бүтн. Үвлин кемд тенгрин бәәдл сән болв. Зураһар хөөчнр зун хөөнә тоод зун хурһ авх саната.
Олна хөөдәс төль авлһна көдлмш апрелин чилгчәр төгсх. Тер цагт төл авлһна көдлмшин аш диглгдх. Хөөчнрин келсәр, хурһд авсна хөөн, эдниг бүрн-бүтнәр хадһлх кергтә. Сән төль хадһлж авхла хөөчнр мөрә авх. Племзаводын директор Петр Менкнасуновин келсәр, иим дөрлдән хөөчнрт көдлмштнь сән урмд өгчәнә. Эдн эврәннь көдлмшән даавртаһар күцәдг болв.
Ээнән Делгр, Ирчин Алексей
