Бичкдүд наркотик олзлһнла ноолда кежәнә
“Сообщи, где торгуют смертью” нерәдлһтә керг-үүлдвр Хальмг танһчд цаарандан болжана. Энүнә һол күцлнь — наркотикуд хулдлһна болн энүг олзлһна тускар зәнг авлһн болжана. Ода мана регионд нег минһн нәәмн зун хөрн дөрвн күн эмчнрин тоод авгдв, энүнәс дөрвн зун арвн дөрвн күн наркоманя гемтә. Баһчуд дунд наркотик олзлдг йовдлмудын то өсв.
Хоршасн дамшлтан диглж авх, көдлмшин шин янз олзлх төр тәвжәнә. Иим күцлтәһәр сурһульчнр дунд наркотикуд олзлһнас саглулһна төрт нерәдгдсн семинар бүрдәгдв. Энүнд Элст балһсна болн райодын багшнр, социальн багшнр болн психологуд орлцв. Ода эн халхар Хальмг танһчд Әрәсәһәр бәәдл дегд хурц эс болв чигн. Нег чигн баһ наста күн наркотикуд олзлшгон төләд ирлцнһү көдлмш кегджәнә. Ода специалистнрин келсәр, диспансерн тоод бәәх нег минһн дөврн зун тәвн күүнәс һурвн сурһульч бәәнә. Эннь дасн жиллә дүнцүлхлә кесг холванд баһ болжана. Эн туст саглулгч көдлмшиг чанһах кергтә гиж бүрдәһәчнр тоолжана. Эн халхар күцәгджәх керг-үүлдврмүд сән ашта болжана.
Танһчин эрдм-сурһулин министерствин ах специалист Светлана Манджиеван келсәр, Хойр лагерин улд Көтчнрә болн Үстин райодын лагерьмудт антинаркотическ керг-үүлдвр бүрдәж давулгдв. Наркоконтролин специалистнрла хамдан бичкдүдин зургудын марһа кев. Ода журналистнр дунд марһан болжана.
Иим шунмһа көдлмш мөнгәр теткгдсн ирлцнһү шишлнг программ батлж авснас иштә күцәгджәнә. Эн жил танһчин правительств энүнә төлә йисн зун минһн арслнг йилһж өгв. Эн мөнгн олн-зүсн керг-үүлдврмүд, семинармуд, харһлтс болн марһас бүрдәлһнә төлә йовулгдсн деерән, шишлнг төсв келһнә болн шинжлт бүрдәлһнә төлә олзлгдв. Цуг керг-үүлдврмүдин йовудт эн семинарла әдл видеофотоматериалмудар батлгдв. Семинарт орлцачнр болн СПИД гемлә ноолда келһнә цутхәлнгин көдләчнр давсн жилд кесн сурлһна ашин тускар келж өгв.
Цутхлнгин әнгин һардач Наталья Муеван келсәр, сурһульчнрин арвн тавн процентнь әкр-чаһр ууж, хөрн хойр процент нег дәкж олсн ноһа олзлж үзж. нег процентнь ик хорта наркотик олзлж.
Эрдм-сурһулин халхар психолого-педагогическ дөн күрглһнә цутхлнгин специалистнрла кегдсн харһлт бас олз-туста болв. Наталья Шалхакован келсәр, иим керг-үүлдврмүд бичкдүдт олз-туста болх зөвтә. Иим ухан-сана зүүсн бичкдүд наркотикүд олзлшго. Энүнә төлә көдлмшин шин янз олзлх кергтә. Тер тоод стена ассоциации, психологическ театр, интернетар кедг күүндвр, медәтнрлә харһлтс бүрдәлһн.
Педагог-психолог Светлана Бадмаеван келсәр, эврәннь көдлмштән интерактивн эв-арһ олзлх саната. Иим көдлмшиг бичкдүдлә кесн деер, эк-эцкнрлә болн багшнрла бас кех кергтә.
Әрәсән Госдумин депутатнр кежәх күүндврин тускар журналистнр соньмсв. Цуг сурһульчнрас болн оютнрас наркотикуд олзлдгин тускар сурлһ кехин тускар депутатнр күүнджәнә. Зәрмнь эн севлгин дөннжәнә, талдан улс энүнә тускар алмацжана. Тер саамд Әрәсән зәрм регионмудт иим бүртклһн ик кезәнәс авн кегджәнә, иим сурлһн Москван деед сурһульд кегднә. Танһчин семинарт орлоцачнр эн төрәр ухан-тоолврран хувалцв.
Наркоокнтролин көдләч Наталья Которован келсәр, иим сурлһ кех кергтә. Тиигхлә эн туст бәәдл ил медгдх. Светлана Манджиеван иим сурһульчнриг йилһж авад, цааранднь ю кехмб? Эн тускт онц күүнә тускар көдлмш кех кергтә.
Энүнә тускар бичкдүд болн эднә эк-эцкнр ямаран тоолврта бәәнә? Энүнә тускар эднә ухан-тоолвр медж авхд соньн болх. Энүнә тускар күүндвр цаарандна кегдх. “Вести-Калмыкия” редакцд жиннүлтн. Эн туст статистикин то-диг дегд му. Госнаркоконтролин то-дигәр Әрәсәд һурвн сай күн наркотикуд олзлжана. Эдн дунд хордг улсин то дегд ик. Нег жилд далн минһн күн өнгрнә. Дундлад эдн хөрн нәәмн настадан хорна.
Чучян Валентина, Эрнжәнә Эрднь
